Dana 20.05.2022. godine u hotelu “ibis Styles Sarajevo” u organizaciji Pravnog fakulteta Univerziteta za poslovni inženjering i menadžment i Asocijacije za demokratske inicijative, a uz finansijsku podršku Evropske komisije, održana je međunarodna naučno-stručna konferencija ,,Stanje ljudskih prava u Bosni i Hercegovini”.
Konferencija je imala za cilj da kroz dijalog predstavnika organizacija civilnog društva i institucija, a uz podršku akademske zajednice, sa ekspertskog aspekta da ocjenu stanja ljudskih prava u Bosni i Hercegovni, kao i da se predstave i analiziraju primjeri loše i dobre prakse o pitanju politike zaštite ljudskih prava iz drugih zemalja, te praksa Evropskog suda za ljudska prava.
Predstavljanje radova na konferenciji se odvijalo u tri tematske cjeline: pravo na slobodu kretanja, pravo na slobodu mišljenja i izražavanja i pravo na slobodu mirnog okupljanja i udruživanja. Na konferenciji je učešće uzelo oko 60 predstavnika organa vlasti, akademskih zajednica i organizacija civilnog društva u Bosni i Hercegovini, kao i 14 izlagača, odnosno naučnika, praktičara i studenata koji se bave ljudskim pravima. Predstavljeni su radovi domaćih autora, autora iz zemalja iz okruženja kao i Skandinavije.
U okviru prvog panela koji je za temu imao pravo na slobodu kretanja ukazano je na krešenja ovog prava u doba pandemije COVID-19, kao i na problem ostvarenja ovog prava osoba sa posebnim potrebama i migranata. Posebna pažnja je posvećena odsustvu adekvatne prekršajno-pravne i krivično-pravne zaštite prava na slobodu kretanja u Bosni i Hercegovini, kao i pitanju ograničenja slobode kretanja zbog izraženog mišljenja koje je šokirajuće i uvredljivo, a kojim se želi pokrenuti diskusija o pitanjima koja su od javnog interesa.
U sklopu drugog panela konferencije adresirana su pitanja loših formulacija prekršajno-pravnih i krivično-pravnih odredaba domaćeg zakonodavstva kojima se guši sloboda govora, odnosno koje služe ili mogu da posluže za progon onih koji javno iznose kritički nastrojene stavove i mišljenja uperena prema političarima i nosiocima javnih funkcija. U vezi sa ovim, razmatrano je i pitanje efekata dekriminalizacije klevete na ostvarenje prava na slobodu mišljenja i izražavanja. Posebno je adresirano i pitanje nepostojanja adekvatne krivično-pravne zaštite branitelja ljudskih prava i novinara, kao i odsustvo mehanizama koji garantuju efikasno istraživanje i procesuiranje prijetnji i napada na ove kategorije zbog iznijetog stava ili mišljenja, odnosno objavljenog teksta ili vijesti.
Treći panel konferencije bio je posvećen razmatranju nedostataka zakonodavstva o javnim/mirnim okupljanjima u Bosni i Hercegovini koji organima vlasti daju preširok dijapazon ovlašćenja za ograničenje prava na organizovanje mirnih protesta, kao i neadekvatnoj praksi postupanja policije o pitanju zabrane, prekidanja i obustave mirnih okupljanja.
Konferencija je organizovana kao dio projekta ,,Doprinos akademske zajednice zaštiti ljudskih prava u Bosni i Hercegovini – CAHR projekat” koji se uz finansijsku podršku Evropske komisije realizuje na prostoru Bosne i Hercegovine od januara 2021. godine do decembra 2022. godine.
